Ngoài cờ vua, cách chơi cờ tướng cũng là một môn trí tuệ được ưa chuộng rộng rãi tại nhiều nước châu Á, đặc biệt là một phần quan trọng của di sản văn hóa truyền thống của Việt Nam. Bài viết này sẽ giới thiệu chi tiết và hướng dẫn cách bắt đầu chơi cờ tướng một cách dễ dàng. Đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm một trò chơi đầy thú vị này!
Những thông tin giới thiệu về trò chơi cờ tướng
Cờ tướng là một bộ môn phổ biến tại Việt Nam, thu hút người chơi ở các độ tuổi khác nhau từ thanh thiếu niên đến người trưởng thành nhằm tìm kiếm niềm vui và giải trí. Nhưng bạn đã biết đúng nghĩa và nguồn gốc của trò chơi này chưa? Chúng ta hãy khám phá điều này ngay sau đây.
Nguồn gốc ban đầu của cờ tướng
Cờ tướng, còn được gọi là Cờ Trung Quốc – là một trò chơi hoặc môn trí tuệ dành cho hai người xuất phát từ Trung Quốc. Sau này, loại cờ này đã lan rộng sang nhiều khu vực lân cận, bao gồm Đài Loan, Hong Kong và các quốc gia Đông Nam Á.
Cách chơi cờ tướng lấy cảm hứng từ trận chiến giữa hai quốc gia và tạo ra một cuộc đấu trí giữa hai người chơi, với mục tiêu chính là lật đổ Tướng của đối thủ. Người chơi phải tận dụng sức mạnh của các quân cờ, xây dựng chiến thuật cụ thể và áp dụng khéo léo kỹ năng. Mặc dù thuộc cùng một hệ thống với các trò cờ khác, nhưng cờ tướng có những đặc điểm riêng biệt, bao gồm việc đặt quân cờ tại các giao điểm của bàn cờ và sự xuất hiện của các quân cờ đặc biệt.
Giới thiệu về bàn cờ tướng
Bàn cờ là một hình chữ nhật được tạo thành từ sự giao nhau của 9 đường dọc và 10 đường ngang tạo thành 90 điểm giao điểm vuông góc. Giữa mỗi bàn cờ tướng luôn có một khoảng trống được gọi là sông, chia bàn cờ thành hai phần đối xứng. Mỗi phần bàn cờ có một cung Tướng hình vuông, bao gồm 4 ô nằm tại các đường dọc số 4, 5 và 6 kể từ đường ngang cuối của mỗi phần. Trên mỗi cung Tướng, có hai đường chéo vẽ sẵn.
Theo quy ước, khi nhìn vào bàn cờ từ phía dưới, phía dưới là lãnh địa của quân Trắng (hoặc Đỏ), trong khi phía trên thuộc về quân Đen (hoặc Xanh). Các đường dọc ở phía lãnh địa (Đỏ) được đánh số từ 1 đến 9 từ phải sang trái.
Khi bắt đầu cách chơi cờ tướng, mỗi bên cần phải có 32 quân cờ, được chia đều gồm 16 quân Trắng (Đỏ) và 16 quân Đen (Xanh), bao gồm bảy loại quân khác nhau. Tên gọi của các quân có thể viết bằng chữ Hán và khác nhau tùy theo phía chơi nhưng cách di chuyển của chúng hoàn toàn giống nhau.
Cách chơi cờ tướng – Những quân cờ trong bàn
Vì bàn cờ được chia thành các ô giao điểm và tách biệt bởi con sông nên việc di chuyển các quân cờ trong cờ tướng trở nên tương đối phức tạp hơn nhiều so với nhiều trò chơi cờ khác. Mỗi quân cờ sẽ có cách di chuyển riêng biệt với quy tắc của nó. Do đó, khi bắt đầu học cách chơi cờ tướng, người chơi cần hiểu rõ các quy tắc này.
Tướng
Quân Tướng đóng vai trò quan trọng nhất trong toàn bộ ván chơi, quyết định kết quả cuối cùng của trận đấu. Tướng di chuyển chỉ trong phạm vi ngang và dọc theo các đường kẻ sẵn trên bàn cờ và bị ràng buộc bởi Cung (khu vực hình vuông 2×2 chứa đường chéo). Nếu quân Tướng của một phe bị tiêu diệt, phe đó sẽ bị coi là thất bại trong trận đấu.
Sỹ
Quân Sỹ di chuyển chéo một ô duy nhất trong mỗi lượt và chúng có phạm vi di chuyển giống quân Tướng. Chức năng chính của quân Sỹ là bảo vệ và yểm hộ cho vua trong các tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, nếu không thực hiện nó một cách khéo léo, các nước đi của quân Sỹ cũng có thể trở thành mối đe dọa và cản trở vua trong việc “trốn thoát” khỏi quân địch
Tượng
Trong cách chơi cờ tướng, Tượng có khả năng di chuyển chéo 2 ô (ngang 2 và dọc 2) trong mỗi lượt, nhưng quân cờ này có vai trò chủ yếu là phòng thủ và không được phép vượt qua sông. Thêm vào đó, Tượng cũng không thể di chuyển nếu có một quân cờ khác cách ngăn trở nước đi của nó.
Xe
Quân Xe có khả năng di chuyển tự do ngang hoặc dọc trên toàn bàn cờ, miễn là không bị quân cờ khác cản trở. Quân Xe thường được coi như quân cờ tấn công quan trọng trong cờ tướng và đóng một vai trò quan trọng trong kết quả của một ván cờ.
Pháo
Quân Pháo di chuyển giống như quân Xe trong cách chơi cờ tướng, nhưng cách ăn quân cờ của nó lại hoàn toàn khác biệt. Để ăn một quân cờ của đối phương, Pháo phải đứng cách quân đó bởi một quân khác, sau đó nhảy qua đầu quân cờ nằm giữa để thực hiện “đánh phủ đầu” lấy quân cờ của đối thủ.
Mã
Quân Mã có khả năng di chuyển 2 hoặc 1 ô ngang hoặc dọc trong mỗi nước đi. Tuy nhiên, nước đi của Mã sẽ trở nên không hợp lệ nếu có quân cản trở trên đường đi.
Tốt
Tương tự như quân Tốt trong cờ vua, quân Tốt trong cờ tướng này chỉ được phép tiến 1 ô cho mỗi nước đi. Trước khi vượt qua sông, quân Tốt chỉ di chuyển thẳng tiến. Tuy nhiên, sau khi đã vượt sông và bước vào phần đất đối phương, quân Tốt có thể di chuyển ngang hoặc dọc 1 ô tùy theo chiến thuật của người chơi.
Những trường hợp kết thúc ván cờ tướng
Trong quá trình học cách chơi cờ tướng, người chơi cần hiểu rõ điểm kết thúc của một ván cờ.
Bắt quân
- Khi một quân cờ di chuyển đến một giao điểm đã có quân đối phương đứng, người chơi có quyền thực hiện bắt quân đó và đồng thời chiếm giữ vị trí của quân bị bắt.
- Người chơi có quyền để đối phương bắt một quân của mình hoặc tự chủ động hiến quân cho đối phương, ngoại trừ trường hợp là quân Tướng.
- Quân bị bắt phải bị loại bỏ và được nhấc khỏi bàn cờ.
Chiếu tướng
Khi một quân của bên một đi một nước để uy hiếp hoặc cản trở quân tướng của đối phương trong nước tiếp theo, thì đó là nước chiếu tướng. Bên bị chiếu tướng cần tìm cách ứng phó và tránh bị chiếu tướng, vì nếu không làm được thì sẽ bị xem là thua ván cờ.
Khi thực hiện nước chiếu tướng, người chơi có thể thông báo “chiếu tướng” hoặc có thể không thông báo tùy theo cách chơi cờ tướng của từng khu vực. Bên bị chiếu tướng phải di chuyển tướng sang một vị trí khác để tránh nước chiếu và cố gắng bắt quân đang chiếu tướng. Bên bị chiếu tướng cũng có thể sử dụng quân khác để cản trở quân đang chiếu tướng và bảo vệ tướng.
Đuổi quân
Một quân cờ có thể di chuyển đến một vị trí mà nó có thể bắt được quân cờ của đối phương (ngoại trừ tướng) trong nước tiếp theo. Hoặc một nước đi có thể khiến cho quân Pháo chiếu đến quân cờ đối phương.
Tuy nhiên, cách chơi cờ tướng với quy định đuổi quân cũng có các ngoại lệ sau:
- Khi nước đi của Tướng hoặc Tốt chiếu tới quân cờ đối phương, nước đi này không được gọi là nước đuổi quân.
- Nước đi uy hiếp tốt của đối phương chưa vượt qua sông không được xem là nước đuổi quân.
- Nước thí quân không được coi là nước đuổi quân
Chống tướng
Hai quân tướng trên bàn cờ phải đặt ở hai cột dọc khác nhau và không có quân cản nằm ở giữa chúng. Không thể thực hiện nước đi đặt hai quân tướng ở vị trí chống tướng, đây là một nước đi không hợp lệ theo cách chơi cờ tướng.
Hòa cờ
Trọng tài có thể xác định ván cờ là hòa trong các tình huống sau:
- Khi trận đấu đã diễn ra mà không có bất kỳ cơ hội nào để chiếu bí tướng của đối phương, tức là cả hai bên không còn cơ hội tấn công để đưa tướng đối phương vào tình trạng chiếu bí tướng.
- Khi tổng số nước đi trong cách chơi cờ tướng tính từ lần cuối cùng trận đấu có tiến triển là 30. Trận đấu được coi là có tiến triển khi có quân bị bắt hoặc khi quân Tốt đã vượt sông và thực hiện một bước tiến lên.
- Khi cả hai bên vi phạm cùng một quy tắc cấm trong cùng một lúc.
- Khi tổng số nước đi trong trận đấu đạt 300.
- Khi một bên đề nghị hòa và bên đối phương đồng ý thì trận đấu được coi là hòa. Khi một bên đề nghị hòa, sau khi trọng tài kiểm tra và xác định rằng cả hai bên đã di chuyển đủ 60 nước mà không có nước bắt quân nào thì trận đấu được công nhận là hòa.
- Khi một bên bị chiếu bí tướng hoặc bị vây chặt và không còn nước đi. Trong cách chơi cờ tướng, bên đó không được đề nghị hòa.
Thắng cờ
Trong cách chơi cờ tướng, kết thúc một trận cờ tướng có thể xảy ra trong các trường hợp sau:
- Chiếu bí tướng đối phương.
- Chiếu tướng đối phương mà đối phương không thể chống đỡ cho tướng của mình.
- Đối phương không thực hiện đủ số nước di chuyển quy định trong thời gian quy định.
- Đối phương đến trễ so với thời gian quy định để bắt đầu ván đấu.
- Đối phương liên tục sử dụng một quân cờ để chiếu mà không thay đổi nước đi, hoặc liên tục sử dụng nhiều quân cờ thay phiên để chiếu mà không chấp nhận thay đổi nước đi.
- Đối phương vi phạm các quy tắc cách chơi cờ tướng, trong khi bên kia tuân thủ các quy tắc. Nếu đối phương vi phạm luật và bên kia không, thì bên kia sẽ không thay đổi nước đi.
- Tay cờ đối phương tự tuyên bố xin thua.
Kết luận
Như vậy, bài viết trên từ I9bet.tv đã giới thiệu cái nhìn tổng quan về cách chơi cờ tướng, một trò chơi trí tuệ mà bạn nên trải nghiệm ít nhất một lần trong đời. Qua các ván cờ, mọi người có cơ hội tụ tập lại, chia sẻ và phát triển tư duy một cách tích cực và bổ ích. Đừng quên theo dõi trang web của chúng tôi để cập nhật những trò chơi thú vị nhé!
